Über der Jagdbüchse mit Perkussionsschloss (Herstellersignatur „PETING IN DAHME“, um 1809) sehen Sie ein Porträt von Johann Georg I. von Sachsen (1585–1656), einem leidenschaftlichen Jäger. Er trägt einen für die Zeit des Dreißigjährigen Krieges typischen hochtaillierten Wams, darüber einen Koller sowie ein breites Bandelier mit Degen und ein Wehrgehänge mit Dolch. Als Ersatz für den militärischen Aufwand zugunsten des Kaisers erhielt der sächsische Kurfürst die Ober- und Niederlausitz sowie Schlesien als Pfand. Auch auf der Schrägwand über den Stangenwaffen findet sich sein Porträt auf einem 1627 datierten Reitdegen (2. v. re.).

Die vier Holzwappen (v. li. n. re. Familie Nostitz, Schönaich- Carolath, Promnitz und Stosch) gehören zu einer Gruppe von insgesamt 16, die im Waffengang angebracht wurden. Sehr eng waren die Beziehungen zwischen den Familien Pückler und Schönaich-Carolath. Die Tochter der Fürstin Lucie von Pückler-Muskau, Adelheidt, heiratete 1817 den Fürsten Heinrich zu Carolath-Beuthen und residierte fortan auf Schloss Carolath in Schlesien. Fürst Pücklers Schwester Bianka hatte 1810 Karl Prinz von Schönaich-Carolath geheiratet.

Unbekannter Maler,
Johann Georg I. von Sachsen,
um 1650. EFPiB-0021.

A portrait of the passionate hunter Johann Georg I of Saxony (1585–1656) is displayed above the hunting rifle with percussion lock dating from around 1809 that features the manufacturer inscription of “PETING IN DAHME”. He wears the high-waisted doublet typical of the time of the Thirty Years’ War, with a laced collar over the top. A broad bandolier with a rapier (narrower sword) hangs at his side and he wears a weapon belt with dagger. The Saxon Elector received Upper and Lower Lusatia as well as Silesia as compensation for his military expenses and loyalty to the emperor. His portrait also adorns the riding sword dated 1627 (second from the right) that hangs on the sloped wall, above the pole arms.

The four wooden coats of arms are, from left to right, for the Nostitz, Schönaich-Carolath, Promnitz and Stosch families. They belong to a collection comprising 16 coats of arms in total that are displayed here together with the weapons. The relationship between the Pückler and Schönaich-Carolath families was a very close one: Adelheid, the daughter of Princess Lucie von Pückler-Muskau, married Prince Heinrich zu Carolath-Beuthen in 1817, after which she resided at Carolath Castle in Silesia. Prince Pückler’s sister Bianka had married Karl Prinz von Schönaich-Carolath in 1810.

Unknown artist,
Johann Georg I of Saxony,
ca. 1645. EFPiB-0021.

Nad sztucerem z zamkiem perkusyjnym (sygnatura producenta „PETING IN DAHME“, ok. 1809) widzą Państwo portret Jana Jerzego I Wettyna (1585‒1656), zapalonego myśliwego. Ma on na sobie typowy dla okresu wojny trzydziestoletniej wysoko taliowany kaftan z szerokim kołnierzem oraz szeroki pas z rapierem (rodzajem wąskiej szpady) i łańcuch ze sztyletem. Za wydatki wojskowe na rzecz cesarza saski elektor otrzymał jako lenno Górne i Dolne Łużyce oraz Śląsk. Jego portret znajduje się również na datowanej na rok 1627 szpadzie jeździeckiej umieszczonej na skośnej ścianie nad bronią drzewcową (2 od prawej).

Cztery drewniane herby (od lewej do prawej: rodziny Nostitz, Schönaich-Carolath, Promnitz i Stosch) należą do grupy łącznie 16 obiektów, które zostały umieszczone w korytarzu z kolekcją broni. Stosunki między rodzinami Pücklerów i Schönaich-Carolath były bardzo ścisłe. Córka księżnej Lucie von Pückler-Muskau, Adelheidt, wyszła w 1817 roku za księcia Heinricha zu Carolath-Beuthen i rezydowała na zamku Carolath (Siedlisko) na Śląsku. Siostra księcia Pücklera Bianka wyszła w roku 1810 za Karla księcia von Schönaich-Carolath.

Malarz nieznany,
Jan Jerzy I Wettyn,
ok. 1645. EFPiB-0021.

Um den Jagdhund (vielleicht ein Gordon Setter) sind Jagdwaffen und Pulverhörner arrangiert. Besonders prächtig ist das Waidbesteck links vom Bild. Die Besteckscheide, in der das Equipment zum Zerlegen des Wilds steckt, ist mit tannengrünem Samt bezogen und hat Beschläge mit Wildmotiven. Vielleicht war dieses Waidbesteck ein Geschenk des sächsischen Königs Friedrich August I. an die Standesherren von Muskau.

Fürst Pückler war kein leidenschaftlicher Jäger, betrieb die Jagd aber in Muskau aus gesellschaftlichen Gründen und nahm auch hin und wieder an anderen Jagdgesellschaften teil. In seinem Werk „Südöstlicher Bildersaal“ schildert er eine Wildschweinjagd in Griechenland. In Branitz gab es auch eine Schießbahn, wo sich die Gäste im Wettkampf messen konnten. Pücklers Sekretär und Diener Heinrich Wilhelm Masser, genannt Billy, war passionierter Jäger. Über der Tür zur Bibliothek ist an oberster Stelle eine seiner Jagdflinten zu sehen, ein Zündnadelgewehr, das er 1857 in Frankfurt/Oder erwarb.

Henry Auguste d‘Ainecy de Montpezat (1817–1859),
Langhaariger Jagdhund,
um 1850. EFPiB-1207.

Hunting weapons and powder horns have been arranged around a painting of a hunting dog here (possibly a Gordon Setter). The set of hunting knives displayed to the left of the painting is particularly splendid. The cutlery sheath for storing the tools for butchering game is covered in pine green velvet and has fittings depicting game motifs. The set may have been a gift from the Saxon King Friedrich August I to the nobles of Muskau.

While not a passionate hunter, Prince Pückler did hunt in Muskau for social reasons and occasionally participated in other hunting parties. He describes a wild boar hunt in Greece in his publication ‘Südöstlicher Bildersaal’. There was also a shooting range at Branitz where guests could compete against each other. Pückler’s secretary and servant Heinrich Wilhelm Masser, who went by the name of Billy, was a passionate hunter. One of his hunting rifles, a pellet gun that he acquired in Frankfurt/Oder in 1857, is displayed above the door to the library (top).

Henry Auguste d’Ainecy de Montpezat (1817–1859),
long-haired hunting dog,
ca. 1850. EFPiB-1207.

Wokół psa myśliwskiego (być może setera szkockiego gordona) umieszczono broń myśliwską i prochownice rogowe. Szczególnie imponujący jest zestaw noży myśliwskich po lewej stronie. Pochwa na noże, w której trzymane jest wyposażenie do rozbioru dziczyzny, pokryta jest zielonym aksamitem i okuciami z motywami myśliwskimi. Być może zestaw ten był prezentem saskiego króla Fryderyka Augusta I dla pana stanowego na Mużakowie.

Książę Pückler nie był zapalonym myśliwym, jednak organizował polowania w Mużakowie ze względów towarzyskich i brał raz po raz udział w wyprawach myśliwskich. W swoim dziele „Südöstlicher Bildersaal“ („Południowo-wschodnia sala obrazów“) opisał polowanie na dziki w Grecji. W Branitz była również strzelnica, gdzie goście mogli się zmierzyć w zawodach strzeleckich. Sekretarz i służący Pücklera, Heinrich Wilhelm Masser, zwany Billy, był pasjonatem myślistwa. Nad drzwami do biblioteki można zobaczyć w najwyższym miejscu jedną z jego strzelb myśliwskich, broń iglicową, którą nabył w 1857 roku we Frankfurcie nad Odrą.

Henry Auguste d'Ainecy de Montpezat (1817-1859),
długowłosy pies myśliwski,
ok. 1850. EFPiB-1207.

Die Jagdarmbrust, mit der der Schütze auf uns Betrachter zielt, ist gespannt und mit einem Bolzen geladen. Wie dieser Schütze stammt auch die Armbrust unter dem Bild aus der Zeit des Dreißigjährigen Krieges. Sie besteht aus einem Stahlbogen und einer oberseitig verbeinten Säule. Die Sehne aus Flachs wurde bei der Restaurierung ergänzt. Ursprünglich musste sie mit einer Winde gespannt werden, um den Schussbolzen einlegen zu können.

Die drei Holzwappen darunter gehören zu den Familien von Pannwitz, Loeben und Kittlitz.

Zu den besonders eindrucksvollen Objekten zählen die Stangenwaffen vor der Schrägwand, auch sie sind größtenteils aus dem Dreißigjährigen Krieg. Ganz links mit der besonderen Klinge steht eine Glefe , eine typische Waffe der Fußknechte. Mittig über den Stangenwaffen hängt ein Zweihänder an der Wand. Diese massive Hiebwaffe stammt aus dem Spätmittelalter und wurde von Landsknechten getragen.

Unbekannter Maler,
Armbrustschütze,
um 1650. EFPiB-1199.

The hunting crossbow that the shooter is aiming at us beholders is cocked and loaded with a bolt. Like the archer, the crossbow displayed below the painting dates from the time of the Thirty Years’ War. It consists of a steel arch and a tiller with bone inlay along the top. The flax bowstring was added during the crossbow’s restoration. It originally had to be tensioned with a winch to insert the crossbow bolt.

The three wooden coats of arms displayed below the crossbow belong to the von Pannwitz, Loeben and Kittlitz families.

The pole weapons displayed along the sloped wall are among the collection’s most impressive exhibits. Most of them are also from the Thirty Years’ War. The pole weapon on the far left with the special blade is a glefe, the weapon typically used by foot soldiers. A two-handed sword hangs above the polearms at the centre. This huge sword dates from the late Middle Ages and was carried by mercenary soldiers.

Unknown artist,
crossbowman,
ca. 1650. EFPiB-1199.

Kusza myśliwska, którą kusznik kieruje na nas – obserwatorów, jest napięta i naładowana bełtem. Podobnie jak strzelec, tak i kusza pod obrazem pochodzi z okresu wojny trzydziestoletniej. Składa się ze stalowego łęczyska i łoża pokrytego od góry kością. Cięciwa z lnu została podczas prac restauratorskich uzupełniona. Pierwotnie cięciwa musiała być napinana przy pomocy kołowrotka, aby można było umieścić bełt w zamku.

Trzy drewniane herby poniżej należą do rodów von Pannwitz, Loeben i Kittlitz.

Do najbardziej imponujących eksponatów należy broń drzewcowa umieszczona przed skośną ścianą, która pochodzi w większości również z okresu wojny trzydziestoletniej. Całkiem po lewej stronie stoi glewia ze szczególnym ostrzem – była to broń typowa dla piechoty. Po środku, nad bronią drzewcową wisi miecz dwuręczny. Ta ogromna broń sieczna pochodzi z późnego średniowiecza i była używana przez piechotę zaciężną.

Malarz nieznany,
kusznik,
ok. 1650. EFPiB-1199.

Acht Säbel und einen Degen zeigt die Wand links vom Fenster über der Mantelkammer. Ganz links befindet sich der älteste Säbel in der Sammlung, der um etwa 30 Zentimeter kürzer ist. Im Unterschied zu den anderen, die Repräsentationszwecken dienten, ist er tatsächlich im Feld verwendet worden. Die geringere Länge war dafür praktischer. Unter König Friedrich Wilhelm I. von Preußen wurden solche Infanteriesäbel eingeführt. Das Branitzer Exemplar stammt aus der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts und wurde zu DDR-Zeiten in der Nähe der Henriette Sontag-Laube gefunden, wo er vermutlich 1945 versteckt worden waren.

Der Degen in der Mitte gehörte wohl zu den Garde- Dragonern. Am Holzgriff ziert ein kleines Pferd die Nebenbügel. Besonders elegant ist aber der Säbel ganz rechts in der Gruppe. Das Griffstück war auf beiden Seiten mit Perlmutteinlagen verziert, von denen sich nur noch die sichtbare erhalten hat. Auf dem Parierblatt verweisen drei Lilien als königliches Wappen der Bourbonen auf eine Herkunft aus Frankreich. Die vier Holzwappen unter der Degengruppe gehören zu den Familien von Gladis, Schaffgotsch, Rechenberg und Bomsdorff.

Preußischer Infanteriesäbel M 1715.
SFPM IV 56/1706.

Eight sabres and a sword are displayed on the wall to the left of the window above the cloakroom. The oldest sabre in the collection is the one to the far left. It is about 30 centimetres shorter than the other sabres and, unlike the others, which served representational purposes, it was actually used on the battlefield. The shorter length was simply more practical. Such infantry sabres were popular during the time of King Frederick William I of Prussia. The sabre in the Branitz collection dates from the second half of the eighteenth century and was found near the Henriette Sontag arbour during the GDR era. It is believed to have been hidden there in 1945.

The sword at the centre is thought to have belonged to a soldier of the dragoon guards cavalry regiment. A small horse adorns the side handles. The sabre on the far right is particularly elegant. Once upon a time, both sides of the handle were inset with mother-of-pearl. This only remains on the side shown today. The three fleurs-de-lis on the cross guard indicate a French origin, representing the royal coat of arms of the House of Bourbon. The four wooden coats of arms below the group of swords belong to the Gladis, Schaffgotsch, Rechenberg and Bomsdorff families.

Prussian infantry sabre. M 1715.
SFPM IV 56/1706.

Osiem szabli i szpada prezentowane są na ścianie po lewej stronie okna nad garderobą. Całkiem po lewej stronie znajduje się najstarsza szabla w kolekcji, która jest o około 30 centymetrów krótsza. W odróżnieniu od innych, które służyły celom reprezentacyjnym, była ona faktycznie wykorzystywana na polu walki. Mniejsza długość była w tym przypadku praktyczniejsza. Za czasów króla Fryderyka Wilhelma I Pruskiego wprowadzono takie szable w oddziałach piechoty. Egzemplarz z Branitz pochodzi z 2. poł. XVIII w. i został znaleziony w czasach NRD w pobliżu pawilonu Henriette Sontag, gdzie został prawdopodobnie ukryty w 1945 roku.

Szpada po środku należała prawdopodobnie do dragonów gwardii przybocznej. Na drewnianej rękojeści mały koń zdobi obłęk. Szczególnie elegancka jest jednak szabla całkiem z prawej strony w tej grupie. Rękojeść była po obu stronach zdobiona wstawkami z macicy perłowej, z których zachowała się jedynie ta widoczna. Umieszczone na tarczce trzy lilie jako królewski herb Burbonów wskazują na francuskie pochodzenie broni. Cztery herby drewniane pod grupą szpad należą do rodzin von Gladis, Schaffgotsch, Rechenberg i Bomsdorff.

Pruska szabla piechoty M 1715.
SFPM IV 56/1706.

Über der Mantelkammer des Vestibüls sehen Sie vier Glasgemälde mit den Wappen der süddeutschen Familien Welser, Dilherr von Thumenberg, Dilherr und Schlüsselfelder. Die anderen Glasgemälde aus der fürstlichen Sammlung finden Sie vor den Treppenhausfenstern. Die drei größeren Wappenscheiben stammen aus Souterrain, wo der Fürst 1853 ein Dampfbad mit einem Russischen Ofen einrichten ließ. Die Wärme wurde über Rohre ins Hauptgeschoss geleitet.

Unter dem Fenster über der Tür zur Mantelkammer ist ein besonderer Säbel angebracht, ein sogenannter Karabela. Typisch für diese Hiebwaffe ist der als Vogelkopf stilisierte Griff und die offene Parierstange. Karabelas gab es sowohl im Osmanischen Reich als auch in Osteuropa. Beim Branitzer Exemplar ist die dünne, hölzerne Scheide samt Mund- und Ortblech erhalten.

Das einzelne Holzwappen hinter dem Türflügel am Abgang zum Souterrain zeigt in Silber einen blauen Adler mit silbernem Halbmond auf der Brust. Es ist das Wappen der alten Lausitzer Adelsfamilie Wiedebach, die schon vor 1321 bis 1945 auf Beitzsch (heute Biecz/Polen) lebten und damit am längsten an einem Ort ansässig waren.

Wappenscheibe der Familie Dilherr von Thumenberg.
EFPiB-1693a.

Four stained-glass windows bearing the coats of arms of the Welser, Dilherr von Thumenberg, Dilherr and Schlüsselfelder noble families from southern Germany can be seen above the vestibule cloakroom. The other stained-glass paintings in the princely collection are displayed in front of the windows in the stairway. The three larger coats of arms were originally displayed in the basement, where the Prince had a steam bath with a Russian stove installed in 1853. The heat was directed up to the main floor via pipes.

A special sabre is displayed beneath the window above the door. Known as a karabela, the handle stylised as a bird’s head and the open cross guard are typical of this slashing weapon. Karabelas were used in both the Ottoman Empire and Eastern Europe. The thin, wooden scabbard with locket and chape of the karabela in the Branitz collection has been preserved.

The single wooden coat of arms to the right of the door leaf, at the entrance to the basement, features a blue eagle with a silver crescent on its breast. It is the coat of arms of the Wiedebach noble family that lived in Beitzsch (now Biecz/Poland) from 1321 to 1945, making them the noble family to reside the longest in one place.

Heraldic glass of the Dilherr von Thumenberg family.
EFPiB-1693a.

Nad garderobą w westybulu widzą Państwo cztery witraże z herbami południowoniemieckich rodzin Welser, Dilherr von Thumenberg, Dilherr i Schlüsselfelder. Pozostałe witraże w książęcej kolekcji znajdą Państwo w oknach klatki schodowej. Trzy większe witraże herbowe pochodzą z sutereny, gdzie książę w 1853 roku polecił urządzić saunę parową z tzw. Rosyjskim Piecem. Ciepło kierowane było rurami na główną kondygnację.

Pod oknem nad drzwiami do garderoby umieszczona jest szczególna szabla, tzw. karabela. Typowymi dla tej broni siecznej są stylizowana na głowę ptaka rękojeść i otwarty jelec. Karabele występowały zarówno w Imperium Osmańskim jak i we wschodniej Europie. W egzemplarzu z Branitz zachowała się cienka, drewniana pochwa wraz z górnym i dolnym okuciem (tzw. trzewikiem).

Jedyny herb drewniany za skrzydłem drzwiowym przy zejściu do sutereny przedstawia na srebrnym tle niebieskiego orła ze srebrnym półksiężycem na piersi. Jest to herb starej łużyckiej rodziny arystokratycznej Wiedebach, która już przed rokiem 1321 aż do roku 1945 żyła w Beitzsch (obecnie Biecz/Polska) i tym samym była najdłużej żyjącą rodziną w jednym miejscu.

Witraż herbowy rodziny Dilherr von Thumenberg.
EFPiB-1693a.

Zu den ungewöhnlichen Waffen, die über der Tür zum Untergeschoss rings um den Streitkolben präsentiert werden, gehört die reich gravierte Klinge eines indischen Kurzschwertes namens Adya Katti. Fürst Pückler war nie in Indien, aber vielleicht handelte es sich um ein Geschenk oder es gehört zu den Erwerbungen seines Erben Graf Heinrich von Pückler.

Gleiches ist zu vermuten bei dem japanischen Langschwert ganz rechts über der Tür. Dieses sogenannte Katana besitzt eine leicht gekrümmte, gegratete Rückenklinge mit Spitze (Kissaki) und einen dunkel lackierten Holzgriff (Tsuka) mit brillantiertem unterem Griffring (Fuchi).

Über der kleinen Tür rechts davon sehen Sie sieben Degen, von denen nur der mittige Korbdegen noch eine Scheide besitzt. Die Waffe gehörte August Graf von Pückler. Er erhielt sie von Friedrich Leopold von Preußen als Geschenk, das verrät die Gravur auf dem Stichblatt. Beide waren 1885 in der Studentenverbindung Corps Borussia Bonn und der Hohenzollern-Prinz der Mentor des jungen Grafen Pückler.

Adya Katti.
EFPiB 1371.

Among the unusual weapons displayed around the mace above the door to the basement is the ornately engraved blade of an Indian short sword known as an adya katti. Prince Pückler never travelled to India, however, hence it may have been a gift or an acquisition of his heir, Count Heinrich von Pückler.

The same can be surmised for the Japanese long sword on the far right above the door. Known as a katana, it has a slightly curved, ridged back blade with a point (kissaki) and a dark lacquered wooden handle (tsuka) with a brilliantly coloured lower grip ring (fuchi).

Seven swords are displayed above the small door on the right, of which only the basket-hilted sword in the centre still has a scabbard. This weapon belonged to August Count von Pückler. The engraving reveals that he received it as a gift from Prince Friedrich Leopold of Prussia. Both were members of the Corps Borussia Bonn student fraternity in 1885 and the Hohenzollern prince served as mentor to the young Count Pückler.

Adya Katti.
EFPiB-1371.

Do niezwykłych egzemplarzy broni, które są prezentowane nad drzwiami prowadzącymi do dolnej kondygnacji, należy bogato grawerowana głownia krótkiego miecza indyjskiego zwanego adya katti. Książę Pückler nigdy nie był w Indiach, ale być może był to prezent lub miecz został nabyty przez jego spadkobiercę, hrabiego Heinricha von Pücklera.

Tego samego można się domyślać co do długiego miecza japońskiego po prawej stronie nad drzwiami. Ta broń, zwana katana, posiada lekko zakrzywioną, wyszlifowaną głownię ze sztychem (tzw. kissaki) i polakierowaną na ciemno rękojeść (tsuka) z wypolerowanym dolnym pierścieniem (fuchi).

Nad małymi drzwiami po prawej stronie widzą Państwo siedem szpad, z których jedynie środkowa szpada z rękojeścią koszową ma zachowaną pochwę. Broń należała do Augusta hrabiego von Pücklera, który otrzymał ją od Fryderyka Leopolda Pruskiego w prezencie, o czym świadczy grawerunek na tarczce. Obaj panowie działali w roku 1885 w związku studentów Corps Borussia Bonn i książę z rodu Hohenzollernów był mentorem młodego hrabiego Pücklera.

Adya katti.
EFPiB 1371.